In het kort
- Op de uitnodiging staat hoeveel prikken je krijgt: 1 of 2.
- Als je er 2 krijgt: je krijgt vanzelf een uitnodiging voor de tweede prik. je hoeft zelf niet te bellen.
- Vul de gezondheidsverklaring in en neem deze mee.
- Neem ook mee: je uitnodiging. En je legitimatie (rijbewijs, paspoort of ID).
- Bijwerkingen die het meest voorkomen zijn: pijn op de prikplek, koorts en een grieperig gevoel.
- Ernstige bijwerkingen komen bijna nooit voor.
Wat gebeurt er in het lichaam na de prikken tegen corona?
Er zijn verschillende prikken tegen corona. Ze zorgen allemaal dat je niet ernstig ziek wordt door het coronavirus.
Prikken van het bedrijf Pfizer/BioNTech en het bedrijf Moderna:
- Dit zijn prikken met een klein stukje RNA van het coronavirus erin.
- In RNA-vaccins zit geen dood of zwak virus(deeltje).
- In de prik zitten hele kleine stukjes erfelijk materiaal van een klein deel van de buitenkant van het coronavirus. Die stukjes heten RNA. Je hebt in alle cellen in je lichaam ook RNA. Met RNA kan je lichaam eiwitten maken die nodig zijn om te leven. RNA is dus geen dood of zwak virus.
- Het RNA in de prik zorgt ervoor dat cellen in je lichaam ook eiwitten gaan maken die lijken op de buitenkant van het coronavirus. Er ontstaan dan cellen die aan de buitenkant lijken op het coronavirus. Deze cellen kunnen je niet ziek maken. Je lichaam wil deze cellen wel meteen opruimen en gaat afweerstoffen maken tegen het coronavirus.
- Het RNA uit de prik verdwijnt vanzelf uit je lichaam, binnen een paar dagen.
- Komt het coronavirus later in je lichaam, dan herkennen de afweerstoffen het virus. Je lichaam kan dan sneller en beter nog meer afweerstoffen maken en het virus snel doden en opruimen. Je wordt dan niet of bijna niet ziek door het virus.
- Het RNA in de prik komt niet in de kern van je cellen. Het RNA kan het erfelijk materiaal (DNA) dat in die kern zit dus niet veranderen.
- Als 100 mensen de prikken krijgen, zijn ongeveer 90 mensen na de prikken beschermd tegen corona.
- Van Pfizer/BioNTech krijg je 2 prikken. Van Moderna krijg je ook 2 prikken.
Prikken van het bedrijf AstraZeneca en het bedrijf Janssen:
- In de prik zit een verkoudheidsvirus met een stukje van het coronavirus. Het kan mensen niet ziek of verkouden maken.
- Als het stukje coronavirus via de prik in je lichaam komt, gaat je lichaam afweerstoffen maken tegen het coronavirus.
- Komt het coronavirus later in je lichaam, dan herkennen de afweerstoffen het virus. Je lichaam kan dan sneller en beter nog meer afweerstoffen maken en het coronavirus snel doden en opruimen.
- Het verkoudheidsvirus met het stukje coronavirus kan niet overleven in je lichaam. Je lichaam ruimt het in een paar dagen op.
- De prik(ken) van AstraZeneca en Janssen werken even goed.
Als 100 mensen de prik(ken) van AstraZeneca of Janssen krijgen, zijn ongeveer 60 tot 80 mensen na de prik(ken) beschermd tegen (ernstig) ziek worden door corona. - Bij AstraZeneca krijg je 2 prikken. Bij Janssen krijg je 1 prik.
Wanneer kan ik de prikken tegen corona niet krijgen?
Je kunt de prikken tegen corona niet krijgen:
- Als je een ernstige allergie hebt voor iets wat in de prik zit.
In de bijsluiter van Pfizer, de bijsluiter van Moderna, de bijsluiter van AstraZeneca en de bijsluiter van Janssen kan je zien wat er in de prikken zit. - Als je na de eerste prik een ernstige allergische reactie kreeg.
Wanneer moet ik mijn prik later halen?
In deze situaties krijg je de prikken tegen corona pas later:
- Je hebt koorts (38,5 graden of hoger) op de dag dat je de prik krijgt. Laat u testen op corona.
Je kunt de prik halen als deze 2 punten kloppen:- Uit de test komt dat je geen corona hebt.
- Je hebt geen koorts meer.
- Je hebt andere klachten die passen bij corona. Laat je eerst testen. Als uit de test geen corona komt, kan je de prik halen.
- Je hebt op dit moment corona. Of je had in de afgelopen 4 weken corona. Je kunt de prik halen 4 weken na het begin van je klachten.
Bij corona zonder klachten kan je de prik krijgen 4 weken na de uitslag van je test. - Je hebt corona gehad en nog steeds klachten, zoals moeheid of niet goed ruiken. Je kunt de prik krijgen vanaf 4 weken na de dag dat je klachten kreeg.
- Je hebt in het ziekenhuis een behandeling tegen corona gekregen.
Door sommige behandelingen kan de prik minder goed werken. Bespreek met je huisarts of je de prik kunt krijgen. - Je moet thuisblijven (quarantaine). Bijvoorbeeld omdat je woont bij iemand met corona. Of omdat je een melding van CoronaMelder hebt gekregen. Of omdat je net uit een risicogebied komt.
Als je weer naar buiten mag, kan je de prik halen. - Je krijgt binnen 48 uur een operatie waarbij je in slaap wordt gebracht (narcose).
- je krijgt binnen 7 dagen een prik tegen een andere ziekte.
Twijfel je of je de prik tegen corona kunt krijgen? Vraag het aan de GGD. Of aan je huisarts, arts in het ziekenhuis of arts van je instelling.
Zo krijg je de prik
Op de uitnodiging staat waar je de prik krijgt. Bijvoorbeeld bij een GGD-prikplek of bij je huisarts. Sommige mensen krijgen hun prik thuis of in de instelling waar ze wonen.
Neem deze dingen mee als je de prik krijgt:
- Je uitnodiging.
- Je legitimatie: paspoort, ID of rijbewijs.
- De ingevulde gezondheidsverklaring.
- Een mondkapje.
Zorg dat je op tijd bent voor de prik, maar kom niet te vroeg.
Als veel mensen te vroeg komen, zijn er misschien te veel mensen tegelijk op de prikplek. Het is dan misschien moeilijker om 1,5 meter afstand te houden. Of je moet misschien lang (buiten) in de rij staan.
Bij de prikplek controleert iemand je uitnodiging, gezondheidsverklaring en legitimatie.
Daarna krijg je de prik van iemand die is getraind in het geven van prikken:
- Je gaat zitten op een stoel en maakt je bovenarm bloot.
- Dan zet hij of zij de prik in de spier in je bovenarm. Dit duurt maar een aantal seconden.
- Daarna krijg je een pleister op de plek.
Na de prik ga je naar een ruimte waar je 15 minuten moet blijven zitten. Dit is om te controleren of je geen allergische reactie krijgt.
Na 15 minuten mag je weer naar huis.
Gezondheidsverklaring invullen en meenemen als je de prik krijgt
Vul de gezondheidsverklaring thuis in en neem deze mee naar de prik.
Adviezen als je bloedverdunners slikt en de prik haalt
Als je 1 van deze bloedverdunners gebruikt: rivaroxaban , edoxaban , apixaban of dabigatran:
- Zorg dat je deze bloedverdunner 6 uur of langer voor de prik slikt.
- Druk na de prik 2 minuten hard op de prikplek. Wrijf niet.
- Wacht na de prik minstens 1 uur met het slikken van de bloedverdunner.
Als je andere bloedverdunners gebruikt:
- Druk na de prik 2 minuten hard op de prikplek. Wrijf niet.
Met deze adviezen voorkom je een bloeding in de spier waarin geprikt is.
Extra advies als je bij de trombosedienst onder controle bent:
Geef zo snel mogelijk de datum van je prik door aan je trombosedienst. De trombosedienst kan dan zorgen dat je de prik veilig kunt krijgen. Soms is daarvoor een extra controle van je bloed nodig (van je INR-waarde).
Wat zijn de bijwerkingen van een prik tegen corona?
De meest voorkomende bijwerkingen zijn:
- pijn, dik of rood worden van de prikplek
- moeheid
- hoofdpijn
- spierpijn
- pijn in de gewrichten
- koorts en/of rillingen
- misselijkheid
- groter worden van de lymfeklieren in uw oksel
Dit is een normale reactie van je lichaam op de prik. Het betekent dat je lichaam afweer maakt tegen corona. De klachten zijn meestal binnen 1 tot 2 dagen over.
Direct na de prik kan heel soms een ernstige allergische reactie voorkomen (vooral bij mensen die al een ernstige allergie hebben). Na de prik blijf je daarom 15 minuten in de buurt van de arts. Die kan een ernstige allergische reactie meteen behandelen.
- Tegen de pijn kan je paracetamol slikken. Bijvoorbeeld 3 keer per dag 2 pillen van 500 milligram.
- Duren de klachten na de prik langer dan 2 dagen? Of heb je andere klachten die passen bij corona? Laat je dan testen op corona.
- Heb je een andere klacht na de prik? Meld dit dan bij het bijwerkingen-centrum Lareb.
De prik van AstraZeneca en bijwerkingen
- Een aantal mensen kregen na een prik van AstraZeneca trombose (klonten bloed in een bloedvat) samen met te weinig bloedplaatjes. Te weinig bloedplaatjes kan zorgen voor erge bloedingen in het lichaam.
- Trombose samen met te weinig bloedplaatjes kan komen door de prik van AstraZeneca. Het is een bijwerking. Dit is onderzocht door de Europese organisatie die medicijnen keurt (EMA).
- Iemand met deze ernstige bijwerking kan in het ziekenhuis een behandeling krijgen. Als iemand snel in het ziekenhuis is, kan deze behandeling waarschijnlijk voorkomen dat de trombose erger wordt.
- De kans op deze ernstige bijwerking is heel erg klein. Als 100.000 personen de prikken van AstraZeneca krijgen, dan krijgt minder dan 1 persoon deze ernstige bijwerking.
- Deze zeldzame bijwerking komt vooral voor bij mensen jonger dan 60 jaar. Daarom worden de prikken van AstraZeneca in Nederland bijna alleen nog maar gegeven aan mensen van 60 jaar en ouder (mensen geboren in 1960 of eerder).
- Bij mensen van 60 jaar en ouder is de kans op blijvende problemen door corona veel groter dan de kans op bijwerkingen door AstraZeneca.
- De prik van AstraZeneca werkt goed tegen (ernstige) corona. De kans is heel groot dat de prik zorgt dat mensen van 60 jaar of ouder niet ernstig ziek worden door corona. Die kans is veel groter dan de kans op een ernstige bijwerking door de prik.
- Er is geen grotere kans op normale trombose door de prik (dus zonder te weinig bloedplaatjes). Ook niet als je al een keer trombose hebt gehad, als je rookt of als je de pil slikt. Voorbeelden van normale trombose zijn een trombosebeen of longembolie.
- Er is ook geen grotere kans op te weinig bloedplaatjes (dus zonder trombose) door de prik.
- Ben je jonger dan 60 en heb je al een prik van AstraZeneca gekregen? Je kunt veilig de tweede prik van AstraZeneca halen. De ernstige bijwerking komt bijna nooit voor na de tweede prik van AstraZeneca.
Adviezen na de prik(ken)
Na de prik(ken) is er een kleine kans dat je het virus nog wel krijgt. Maar je wordt er niet ziek van of minder ziek. Waarschijnlijk zit er dan ook weinig of geen virus in je snot, spuug en adem. Maar dit is nog niet zeker. Misschien kan je het virus wel aan anderen geven. We weten dit nog niet. Daarom blijven deze adviezen belangrijk:
- Was je handen vaak met water en zeep.
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog.
- Raak zo weinig mogelijk je ogen, neus en mond aan.
- Gebruik papieren zakdoekjes om je neus te snuiten. Gooi ze direct weg.
- Hou 1,5 meter afstand van anderen.
Hoe gaat het verder als ik een prik tegen corona heb gehad?
1 of 2 prikken?
Op de uitnodiging staat hoeveel prikken je krijgt:
- Bij Janssen krijg je 1 prik.
- De tweede prik van Pfizer krijg je ongeveer 6 weken na de eerste prik.
- De tweede prik van Moderna krijg je ongeveer 4 weken na de eerste prik.
- De tweede prik van AstraZeneca krijg je ongeveer 6 tot 14 weken na de eerste prik.
Je krijgt vanzelf een uitnodiging voor een tweede prik.
Corona gehad? 1 prik meestal genoeg
Heb je corona gehad? Dan is 1 prik genoeg om niet nog een keer corona te krijgen. Ook als je lang geleden corona hebt gehad. En ook als je milde klachten had, of geen klachten.
Heb je toch een uitnodiging gekregen? Bespreek het met de GGD of je (huis)arts.
Let op: haal wel een tweede prik als 1 of meer van deze dingen voor je geldt:
- Je bent ouder dan 80 jaar.
- Je hebt minder afweer door een ziekte of een behandeling.
Twijfel je of je corona hebt gehad? Bijvoorbeeld omdat je klachten had, maar niet getest bent? Haal dan 2 prikken. Dan weet je zeker dat je beschermd bent. Het kan geen kwaad als je twee prikken krijgt en al corona hjebt gehad.
Bescherming tegen corona na de prik(ken)
Korte tijd na de prik(ken) heeft je lichaam genoeg afweerstoffen gemaakt:
- Bij de prik van Janssen is dit 14 dagen na de prik.
- Bij de prik van Pfizer is dit 7 dagen na de tweede prik.
- Bij de prik van Moderna is dit 14 dagen na de tweede prik.
- Bij de prik van AstraZeneca is dit 15 dagen na de tweede prik.
Meer informatie over prik tegen corona
- Bij vragen of twijfels over een prik tegen corona: bel het telefoonnummer van de overheid: 0800-1351.
- Kijk op de website van de Rijksoverheid voor andere vragen over prikken tegen corona. Bijvoorbeeld over wie welke prik krijgt en wanneer.
We hebben de informatie over een prik tegen corona gemaakt met:
- de uitvoeringsrichtlijn COVID-19-vaccinatie van het RIVM
- de veelgestelde vragen COVID-19-vaccinatie voor huisartsen
- het advies van de Gezondheidsraad over COVID-19
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Pfizer (Comirnaty)
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Moderna
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van AstraZeneca
- de productinformatie en bijsluiter van de prik van Janssen
- de informatie op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
Ik wil meer weten over prikken (vaccinatie) tegen corona
Op de uitnodiging staat hoeveel prikken je krijgt: 1 of 2. Als je er 2 krijgt: je krijgt vanzelf een uitnodiging voor de tweede prik. je hoeft zelf niet te bellen. Vul de gezondheidsverklaring in en neem deze mee. Neem ook mee: je uitnodiging. En je legitimatie (rijbewijs, paspoort of ID). Bijwerkingen die het meest voorkomen zijn: pijn op de prikplek, koorts en een grieperig gevoel. Ernstige bijwerkingen komen bijna nooit voor.
Ik ben zwanger, mag ik een prik tegen corona?
Je ontvangt in de komende maanden een uitnodiging voor de prikken van je huisarts of de GGD.Als je extra kwetsbaar bent, ontvang je sneller een uitnodiging.